De ultieme gids voor Caecotrofie

Dit blog behandelt alles wat u ooit heeft willen weten over Caecotrofie.

We bespreken wat caecotrofen zijn, de reis van een brokje naar caecotrofen en hoe deze u een beter inzicht kunnen geven in de gezondheid van uw konijn.

Wat zijn caecotrofen (blindedarmkeutels)?

Laten we beginnen met de basis. Onze expert, Dr Molly Varga (gekwalificeerd dierenarts en RCVS Specialist in Zoo and Wildlife Medicine) zegt, “Een caecotrofe is het eindstadium van de fermentatie in de blindedarm waar alle verteerbare producten in de voeding door het konijn kunnen worden opgenomen.”

Om caecotrofen te creëren, moet het voedsel tweemaal door het spijsverteringskanaal van een konijn gaan en tijdens dit proces worden zowel caecotrofen als onverteerbare keutels geproduceerd.

Dus om hun voedsel twee keer te verteren, zullen konijnen deze caecotrofen eten en, hoewel het eten van je eigen poep voor ons misschien vreemd klinkt, is het een volkomen normaal en essentieel proces voor konijnen.

Waarom moeten eigenaren bekend zijn met caecotrofen?

Dierenarts Molly zegt dat eigenaren caecotrofen moeten kunnen herkennen: “Want als ze deze vaker vinden, is er iets veranderd met het vermogen of de bereidheid van hun konijn om deze te eten. Dit kan het gevolg zijn van een verandering in de voeding, mobiliteitsproblemen of pijn (bijv. door gebitsziekte of artritis) of het kan betekenen dat de eetlust van het konijn is verminderd (bijv. door nierziekte).”

Molly legt verder uit, “als de caecotrofen van uw konijn van consistentie veranderen, kan dit secundair zijn aan een infectie, maar is niet hetzelfde als echte diarree. Normale caecotrofen die in het hok achterblijven, worden door eigenaren vaak aangezien voor diarree. Deze kunnen vast komen te zitten in de vacht van het konijn en kan een reden zijn waarom konijnen madenziekte krijgen. Wanneer caecotrofen zich hechten aan de vacht van een konijn, kan dit ook leiden tot ontsteking van de onderliggende huid, wat vliegen aantrekt.”

Het belang van caecotrofen

Dus waarom moeten konijntjes hun caecotrofen eten? Het antwoord ligt in hun spijsvertering. Terwijl de meeste dieren de maximale voedingsstoffen uit hun voedsel kunnen halen door het slechts één keer te verteren, eten konijnen graag voedsel dat zeer vezelrijk is, zoals:

• Hooi
• Gras
• Groene bladgroenten, inclusief boerenkool, savooiekool en spinazie

En dit voedsel moet twee keer door het spijsverteringskanaal gaan om er de maximale hoeveelheid voedingsstoffen uit te halen.

De reis van een brokje

Hoewel de reis die een brokje aflegt om een caecotrofe te worden behoorlijk complex is, is het ook erg belangrijk – daarom hebben we het opgesplitst om u er stap voor stap doorheen te leiden:

• Uw konijn eet zijn voedsel voor de eerste keer, kauwt het goed, voordat het in zijn spijsverteringsstelsel komt. De langere kauwtijden die nodig zijn voor taai, vezelrijk voedsel is positief voor konijnen, omdat hun tanden voortdurend groeien en dus afgesleten moeten worden. En vezels zijn essentieel voor de gezondheid van konijnen.
• Het voedsel gaat door het bovenste spijsverteringsstelsel (waaronder de maag en dunne darm) en sommige voedingsstoffen zullen hier worden opgenomen.
• Het gedeeltelijk verteerde voedsel gaat dan naar het lagere spijsverteringsstelsel en komt het caecum binnen, dat aan het werk gaat om het gedeeltelijk verteerde materiaal te fermenteren. Tijdens het fermentatieproces wordt het voedsel vermengd met gezonde darmbacteriën, waardoor uw konijn veel van de nuttige voedingsstoffen die het bevat kan opnemen.
• Het voedselmateriaal komt dan in de proximale dikke darm en het caecum, waar het in twee delen wordt gescheiden: verteerbaar en onverteerbaar. Het onverteerbare voedsel wordt gebruikt om de darm van uw konijn in beweging te houden – een proces dat peristaltiek wordt genoemd. Zodra het onverteerbare deel van het voedsel zich door de rest van het spijsverteringskanaal heeft verplaatst, wordt het uitgescheiden als harde, vezelige ontlasting.
• Het andere verteerbare deel van het voedsel blijft ofwel in de blindedarm (of komt opnieuw in de blindedarm als het de dikke darm heeft bereikt) voor verdere fermentatie en kan daar wel vier uur blijven! Maar zelfs in deze periode kan uw konijn nog steeds niet alle beschikbare voedingsstoffen en energie verteren.
• Het verteerbare voedsel wordt dan bedekt met een laagje beschermend slijm voordat het door uw konijn wordt uitgepoept als een volledig gevormde caecotrofe.
• Nu is het tijd voor de tweede ronde! Uw konijn eet dan de caecotrofe op (vaak rechtstreeks vanuit hun poepgat) en de caecotrofe gaat voor de tweede keer door hun spijsverteringsstelsel. Deze keer, wanneer de caecotrofe door het bovenste spijsverteringsstelsel gaat, zal de omhullende slijmlaag, de goede bacteriën die de caecotrofe bevat, beschermen tegen een te snelle afbraak door zuur wanneer het opnieuw in de maag komt. De caecotrofe wordt dan afgebroken door verdere fermentatie in de maag en dunne darm, waardoor uw konijn alle essentiële voedingsstoffen die het nodig heeft, kan opnemen.

En als u meer wilt weten over konijnenpoep en hoe het u inzicht kan geven in de gezondheid van uw konijn, kunt u ons blog ‘7 dingen die u echt moet weten over konijnenpoep‘ lezen.

Jonge konijntjes en caecotrofen

Voor jonge, pas gespeende konijntjes zijn caecotrofen net zo belangrijk (misschien nog wel belangrijker). Dit komt omdat jonge konijnen de caecotrofen zullen eten die door hun moeder (of andere konijnen in hun groep) zijn geproduceerd om hun spijsverteringsstelsel te helpen om gezonde bacteriën te krijgen, wat essentieel is voor een normale spijsvertering van konijnen.

Twee soorten poep

Zoals eerder vermeld, is het spijsverteringssysteem van uw konijn erg slim omdat het verteerbaar en onverteerbaar voedsel kan scheiden, en dit betekent dat er twee verschillende soorten poep ontstaan.

• Droge keutels: deze zijn droog, vezelig, rond van vorm en verkruimelen als ze worden plat gedrukt. Ze zijn normaal gesproken lichtbruin van kleur en u kunt vaak de kleine stukjes hooi en ander vezelig materiaal zien waaruit de keutel is gemaakt. Deze keutel is het onverteerbare vezelachtige plantmateriaal dat we eerder bespraken.
• Caecotrofen: Molly beschrijft caecotrofen als: “Glanzende, donkere uitwerpselen met een sterke geur, die over het algemeen aan elkaar plakken als druiventrossen. De meeste konijnen eten deze zodra ze zijn geproduceerd, maar af en toe worden ze in de omgeving aangetroffen als ze niet worden opgegeten.”

Caecotrofen en de gezondheid van konijnen

Het is erg belangrijk om de poep van uw konijn in de gaten te houden, omdat het u inzicht kan geven in hun algehele gezondheid. En als u veel niet-opgegeten caecotrofen in het hok begint op te merken, kan dit er soms op wijzen dat er iets niet klopt en zijn er twee belangrijke redenen waarom dit kan gebeuren:

• Een ongeschikt dieet kan een reden zijn waarom uw konijn zijn caecotrofen niet opeet. Dit komt omdat diëten met weinig vezels en veel eiwitten en suiker ervoor kunnen zorgen dat het spijsverteringsstelsel van uw konijn niet goed werkt. Dit betekent dat het zeer belangrijk is dat uw konijn de juiste voeding krijgt, die voor ten minste 80% uit hooi of gras moet bestaan. U kunt hier meer lezen over het beste dieet voor uw konijn.
• Gezondheidsproblemen kunnen er ook voor zorgen dat de caecotrofen niet worden opgegeten. Artritis, neurologische aandoeningen, gebitsproblemen of obesitas kunnen er voor zorgen dat uw konijn niet bij zijn poepgat kan om de caecotrofen te eten. Niet alleen is het eten hiervan van vitaal belang voor uw konijn, als het niet in staat is de caecotrofen rondom het poepgat te verwijderen, kunnen ze daar vast blijven plakken en dit kan leiden tot pijn, infectie en een zeer ernstige aandoening genaamd madenziekte.

Dus als u veel caecotrofen in het hok begint te zien en u kunt niet direct achterhalen waarom, raden wij u aan om uw dierenarts te raadplegen.

Wat te doen als uw konijn stopt met het produceren van caecotrofen?

Het is lastig om caecotrofen in de gaten te houden, omdat u ze normaal gesproken niet vaak zult zien omdat uw konijn ze direct opeet! Maar, als u er normaal gesproken in slaagt om de caecotrofen van uw konijn te zien en merkt dat uw konijn ze niet meer produceert, zijn er verschillende redenen waarom dit kan gebeuren, waaronder:

• Gebitsproblemen
• Onvoldoende voedingsvezels
• Te veel suikerhoudende snacks
• Andere onderliggende gezondheidsproblemen

Nogmaals, als u zich zorgen maakt, raden wij u aan uw dierenarts te raadplegen.

GI stasis (gastro-intestinal stasis)

Als u merkt dat uw konijn stopt met het produceren van caecotrofen of droge keutels, kan dit er ook op duiden dat het GI stasis heeft – een ernstige aandoening bij konijnen.

GI stasis is een aandoening waarbij de darmen langzamer of helemaal niet meer bewegen. Dit kan gevaarlijk zijn voor konijnen, omdat ze via bewegingen van de darmen hun voedsel naar buiten persen. Als deze dus niet meer bewegen, kan dit leiden tot de ophoping van slechte bacteriën, die gas in het spijsverteringsstelsel zullen veroorzaken met een pijnlijk opgeblazen gevoel tot gevolg, waardoor het konijn niet meer wil eten.

GI stasis kan veroorzaakt worden door:

• Stress
• Gebitsproblemen
• Pijn door andere ziektes
• Uitdroging
• Onvoldoende voedingsvezels
• Iets van de darmen blokkeert

Naast het minder of geen poep en caecotrofen produceren, zijn er nog andere belangrijke symptomen die erop kunnen wijzen dat uw konijn GI stasis heeft:

• Minder of niet eten
• Zit ineengedoken of ziet er opgeblazen uit
• Vermoeidheid
• Tandenknarsen/kwijlen of grommen

Als u een van deze symptomen ziet, of vermoedt dat uw konijn gewoon niet in orde is, is het erg belangrijk om direct contact op te nemen met uw dierenarts.

Wilt u meer weten over konijnen?

Zo, we sluiten het blog over caecotrofen af, we hopen dat u het interessant vond!

We hebben geprobeerd zoveel mogelijk informatie te verzamelen, maar u zult het met ons eens zijn dat dit blog slechts het topje van de ijsberg is als het gaat om kennis over konijnen!

Als u meer informatie wilt over de behandelde onderwerpen, of als u iets anders wilt weten over konijnen, dan vindt u hier tal van andere informatieve blogs.